Dit werkpakket heeft tot doel een economische analyse te geven van beleidskeuzes over bodemdaling. Het onderzoek vertaalt de effecten van bodemdaling in maatschappelijke kosten. Tevens worden mogelijke oplossingsrichtingen geëvalueerd op de kosten en baten.

Vanuit economisch oogpunt willen we graag het gebruik van de beschikbare middelen optimaliseren, zoals bij het beheren van onze bodem. Bij de aanpak van bodemdaling is er sprake van het vinden van een balans tussen enerzijds de kosten van bodemdaling (schade aan infrastructuur, meer water- en overstromingsbeheer, CO₂-uitstoot en verlies van waardevolle bodems) en anderzijds de kosten die het voorkomen van bodemdaling met zich mee brengen.

Het duidelijkste voorbeeld waar deze afweging moet worden gemaakt is in de veenweiden van West- en Noord-Nederland: Om de verzakkende veengronden droog genoeg te houden voor intensieve landbouwproductie worden grondwaterstanden verlaagd, maar deze verlaging versnelt de bodemdaling waardoor verdere grondwaterverlaging nodig is. Dit put de bodem verder uit waardoor de kosten door bodemdaling toenemen. Om dit proces tegen te gaan kunnen de waterstanden worden verhoogd. Dit zou resulteren in een lagere landproductiviteit – en dus kosten op de korte termijn – maar het zou grotere productiviteitsverliezen in de toekomst uitstellen en toekomstige kosten vermijden.

Daarom zijn we geïnteresseerd in twee vragen bij het plannen van het toekomstige beheer van bodemdaling: in welke mate moeten we bodemdaling vermijden en wanneer moeten we maatregelen nemen (d.w.z. wat is de timing) om de netto voordelen van peilbeheer voor de samenleving te maximaliseren?

Om hier antwoord op te krijgen wordt gewerkt aan een bio-economisch optimalisatiemodel dat de dynamiek tussen bodemdaling, grondwaterstanden, landbouwopbrengsten en kosten voor waterbeheer in kaart brengt. Met dit model wordt de meest optimale beheerstrategie door middel van peilaanpassingen over een lange periode berekend. In het eerste, meest eenvoudige model, hebben we nog niet de maatschappelijke schadekosten van bodemdaling (zoals CO₂ uitstoot) meegenomen.

De eerste resultaten laten zien dat productieverliezen op de lange termijn en de stijgende waterbeheerkosten als gevolg van bodemdaling redenen kunnen zijn om bodemdaling nu af te remmen door middel van hogere peilen. Maatschappelijke gezien wegen de vermeden kosten op de lange termijn dus op tegen de verloren landbouwopbrengsten op de korte termijn. In de volgende stap van dit project wordt het model verder uitgewerkt, met name door ook de CO₂ baten van verminderde bodemdaling mee te wegen.

In de tweede fase van dit onderzoeksproject zullen we nieuwe inzichten uit het bredere LOSS-project integreren in een bredere maatschappelijke kosten-batenanalyse (fysieke bodemdalingsprocessen (WP2), de effectiviteit van technische mitigerende maatregelen (WP4.1) en stedelijke schadebeoordelingen (WP3.2)). Het doel is om voor bodemdaling de maatschappelijke kosten en baten in kaart te brengen voor een aantal beleidsscenario’s.

Figuur 1: Schematisch overzicht van het vereenvoudigde optimalisatiemodel

Meer weten over dit onderzoek? Leest u dan verder op de Engelse website.

Onderzoekers
De promovendus die werkt aan project WP 3.3 is Dewy Verhoeven (WUR). De werkzaamheden zijn gestart op 2021. Het project wordt begeleid door Hans-Peter Weikard (WUR) en Suphi Sen (WUR).
Email: dewy.verhoeven@wur.nl  LinkedIn: www.linkedin.com/in/dewyverhoeven

Artikelen

Populair wetenschappelijke artikelen en samenvattingen

Journal Papers

Conferences